Το Πρόγραμμα

Αρχείο Ιστορίας Γυναικών: Κυπριακή Διαδικτυακή Βιβλιοθήκη για το Φύλο

Το Ινστιτούτο Ερευνών Προμηθέας, σε συνεργασία με το Πανεπιστήμιο Κύπρου και το Κέντρο Ισότητας και Ιστορίας του Φύλου έχουν αναλάβει την υλοποίηση έργου με τίτλο «Αρχείο Ιστορίας Γυναικών: Κυπριακή Διαδικτυακή Βιβλιοθήκη για το Φύλο».

Το έργο υλοποιείται στο πλαίσιο του προγράμματος Restart «Κοινωνική Καινοτομία 2016-2020», του Ιδρύματος Προώθησης Έρευνας και  συγχρηματοδοτείται από την Κυπριακή Δημοκρατία και το Ταμείο Περιφερειακής Ανάπτυξης της ΕΕ. 

Στόχος του έργου είναι η ανακατασκευή της ιστορίας των γυναικών της Κύπρου. Συγκεκριμένα πρόκειται να περιλάβει την περίοδο από τα τέλη του 19ου μέχρι το πρώτο μισό του 20ου αιώνα. Κύριος στόχος είναι  να προβληθεί η αθέατη συμβολή των γυναικών στην κοινωνία μας, να  καταρρίψει ιστορικούς μύθους και να καταπολεμήσει τα ιστορικά στερεότυπα όσον αφορά τις γυναίκες και το φύλο · να παρέχει γνώσεις και πρότυπα και να βοηθήσει τις σύγχρονες γυναίκες της Κύπρου να διεκδικήσουν και να βελτιώσουν το ρόλο τους στην κοινωνία, κατανοώντας καλύτερα τις ρίζες της ανισότητας τους.

Η διαδικασία αυτή θα αντιμετωπίσει ένα από τα μεγαλύτερα σύγχρονα προβλήματα στην Κύπρο και στην Ευρώπη: την φυλετική ανισότητα και τα κοινωνικά στερεότυπα.  Αυτές οι ανισότητες και τα στερεότυπα που θέτουν τις γυναίκες σε υποδιαίστερη θέση, παράγονται και αναπαράγονται συνεχώς μέσω πολλαπλών μηχανισμών και δομών. Η ιστορία αποτελεί σημαντικό φορέα σε αυτή τη διαδικασία γιατί καθορίζει τις σημερινές αντιλήψεις και συμπεριφορές. Με άλλα λόγια, ο τρόπος που λέμε και κατανοούμε το παρελθόν, καθορίζει το παρόν.    

Από την ιστοριογραφία απουσιάζουν βασικές πληροφορίες για τη δράση των γυναικών στην ιστορία, η συμβολή τους στην κοινωνία και οι αγώνες για την κατάκτηση των δικαιωμάτων τους,  καθώς η βιβλιογραφία που αναφέρεται στην ιστορία των γυναικών είναι περιορισμένη. Στην περίπτωση της Κύπρου θα λέγαμε ότι είναι σχεδόν ανύπαρκτη. Το γεγονός αυτό μπορεί να εντοπιστεί σε πολλές  περιπτώσεις: στα σχολικά εγχειρίδια, στα ακαδημαϊκά βιβλία ακόμη και στην απουσία γυναικείων ονομάτων και αγαλμάτων από τους δρόμους και τις πλατείες των αστικών κέντρων. Η αφήγηση της ιστορίας παραμένει αντροκεντρική, γεγονός που οδηγεί την κοινωνία στην απόδοση μεγαλύτερης αξίας στην συμβολή των αντρών, των οποίων η δράση και τα επιτεύγματα θεωρούνται πιο σημαντικά σε σύγκριση με αυτά των γυναικών.  

Η άγνοια όσον αφορά την ιστορία των γυναικών, έχει αρνητικό αντίκτυπο στην ικανότητα των σύγχρονων ατόμων και κοινωνιών να ξεπεράσουν τα στερεότυπα των φύλων και να γίνουν παράγοντες θετικής αλλαγής. Αντιμετωπίζοντας την άγνοια, το έργο θα συμβάλει στην κατεύθυνση της ισότητας των φύλων μέσω μιας καινοτόμου πορείας που θα αναγνωρίσει αρχικά το χάσμα στην ιστοριογραφία όσον αφορά τις γυναίκες και το γεγονός ότι η ιστορία παραμένει μεροληπτική. Δεύτερον, θα ανασκευάσει αυτή την ιστορία με τρόπο που φέρνει στο προσκήνιο συγκεκριμένες, παραμελημένες πτυχές της.